80’ler Türkiyesi’nde Sinema

Özlem Tuğçe KAYMAZ profil resmi

Kategorisi : Kitap

Yayınlanma tarihi : 15.01.2016

Etiketleri : Türkiye, Sinema, Türk Sineması, Türkiye Sineması, 1980'ler, Şükran Esen, Ah Güzel İstanbul, Mine, Fahriye Abla, Adı Vasfiye, Teyzem, Ahh Belinda, Gramafon Avrat, Ölü Bir Deniz, Gelin, Düğün, Diyet, Züğürt Ağa, Dönüş, Otobüs, Polizei, Zübük, Çıplak Vatandaş, Karılar Koğuşu, Yol, Ses, Dikenli Yol, Sis


80’ler Türkiyesi’nde Sinema

“Salon koyu bir karanlık içinde. Yükseklerdeki noktadan, güçlü bir ışık yayılıyor karşı duvara. Yönetmenin dünyasının ışığı, kalabalıklara yansıyor duvardaki perdeden. Ve salondaki dünya sayısı kadar ışık, yoğunlaşıyor, yükseklerdeki o noktada yeniden. Dünyalar arasındaki bu ışık alışverişi gerçekleşebildi mi, 80’lerin Türkiyesi’nde…80’ler Türkiyesi’nin beyazperdesinde?”

Prof. Dr. Şükran Esen

Beta yayınlarından 2000 yılında çıkan Prof. Dr. Şükran Esen’in kitabı 80’ler Türkiyesi’nde Sinema aslında Esen’in doktora tez çalışmasının genişletilmiş halidir.

Türk sineması üzerine ilk film ve tarihi tartışmalarının devam ettiği bir süreçte 1990 yıllarda ikinci baskısını yapan kitap Türk sinemasının 80’li yıllarını sanat, sinema, toplum ekseninde ele almaktadır.

Türkiye’de kadınlık, toplumsal bakış açısı ve filmlerde kadının yer alışı, kendi varlığının eril bakışa hizmet etmesi durumlarını tek tek dönem filmleri üzerinden ele alan Esen, filmlerin sadece sinematografik özelliklerini değil aynı zamanda toplum ve geleneksel Yeşilçam bakış açısını da ortaya koymaktadır.

Türkiye’de televizyonun da sosyal hayata katıldığı bir süreç içerisinde toplumsal dönüşmelerin kültürel olarak şekil değiştirmesi üzerinde çalışan Esen; kitabın ikinci bölümünü göç üzerine yoğunlaştırmıştır. İç ve dış göç sorunları üzerine çekilen filmlerden örnekler yer alan kitapta göç sonucu kentleşme ve gecekondulaşma konularını da içeren örnekler verilmektedir.

1980 darbesinin Türk sinemasının anlamındaki dilsel etkisi üzerinde de farklı örnekler ile duran yazar, sinemanın sadece görsel ürün ya da sadece bir sanat değeri olmadığını toplumun değerlerinden etkilenen ve karşı etki ile varlığını devam ettiren canlı bir olgu olduğunu ifade etmektedir. Siyasi olayların her daim filmler üzerinde direkt ya da dolaylı bir etkisi vardır. Bu anlamda dönem filmlerinin de politik olma veya olmama durumları bu kitapta tartışılmaktadır.

Kadın temsilleri, iç ve dış göçler ile toplumsal dönüşümler ve siyasi olayların sinema üzerindeki etkisi üzeri bol örnekli çok kapsamlı bir kitap olan 80’ler Türkiyesi’nde Sinema dönem üzerinde çalışanlara için iyi bir yol haritası çizebilir.

Kitapta yer alan bazı önemli film örnekleri;

Ah Güzel İstanbul, Mine, Fahriye Abla, Adı Vasfiye,  Teyzem, Ahh Belinda, Gramafon Avrat, Ölü Bir Deniz, Gelin, Düğün, Diyet, Züğürt Ağa, Dönüş, Otobüs, Polizei, Zübük, Çıplak Vatandaş, Karılar Koğuşu, Yol, Ses, Dikenli Yol, Sis

 

Bülten kaydı için tıklayınız